Ośrodki rewalidacyjno-wychowawcze umożliwiają dzieciom i młodzieży z niepełnosprawnością intelektualną w stopniu głębokim, a także
dzieciom i młodzieży z niepełnosprawnością intelektualną z niepełnosprawnościami sprzężonymi realizację obowiązku rocznego przygotowania
przedszkolnego, obowiązku szkolnego i obowiązku nauki. W zależności od potrzeb wychowankowie Ośrodka uczestniczą również w zajęciach
rehabilitacyjnych, terapii logopedycznej, psychologicznej, terapii zaburzeń SI oraz terapii pedagogicznej prowadzonej przez
oligofrenopedagoga, tyflopedagoga lub surdopedagoga.
Wychowankami ośrodków rewalidacyjno-wychowawczych są:
1) dzieci i młodzież z niepełnosprawnością intelektualną w stopniu głębokim posiadające orzeczenie o potrzebie zajęć rewalidacyjno-
wychowawczych.
2) dzieci i młodzież z niepełnosprawnościami sprzężonymi, z których jedną z niepełnosprawności jest niepełnosprawność intelektualna,
posiadające orzeczenie o potrzebie kształcenia specjalnego.
Uwaga: W skład ośrodka rewalidacyjno – wychowawczego wchodzą; przedszkolny zespół edukacyjno – terapeutyczny, zespoły edukacyjno –
terapeutyczne, grupy rewalidacyjno – wychowawcze, kala przyspasabiająca do pracy
PRZEDSZKOLNY ZESPÓŁ EDUKACYJNO-TERAPEUTYCZNY
Wychowankami Przedszkolnego Zespołu Edukacyjno-Terapeutycznego są dzieci z orzeczeniem o potrzebie kształcenia specjalnego ze względu
na niepełnosprawność sprzężoną, w tym niepełnosprawność intelektualną w stopniu umiarkowanym lub znacznym.
Działamy w oparciu o wybrany program wychowania przedszkolnego oraz dla każdego wychowanka układany jest Indywidualny Program
Edukacyjno-Terapeutyczny w oparciu o orzeczenie o potrzebie kształcenia specjalnego, diagnozę funkcjonalną. W tworzeniu Indywidualnego
Programu Edukacyjno-Terapeutycznego biorą udział, poza wychowawcą grupy, wszyscy terapeuci pracujący z wychowankiem.
Na zajęciach Przedszkolnego Zespołu Edukacyjno-Terapeutycznego stosuje się następujące formy kształcenia:
• indywidualna – obejmuje typowe sytuacje wychowawcze, naturalne i celowo zorganizowane, powtarzające się systematycznie lub okolicznościowo w rozkładzie dnia pracy
• grupowa – w skład grupy wchodzi na ten moment czterech wychowanków. Praca grupowa w tym przypadku jest jednolita – grupa wspólnie wykonuje jedno zadanie
Na zajęciach Przedszkolnego Zespołu Edukacyjno-Terapeutycznego stosuje się następujące środki dydaktyczne:
W procesie edukacyjnym są wykorzystywane różnorodne środki dydaktyczne (plansze, tabelę, zdjęcia, filmy, nagrania,) technologie informacji komunikacyjnej, oraz metody polisensoryczne. Stosowanie różnorodnych środków dydaktycznych będzie uatrakcyjnić zajęcia i sprzyja przyswajaniu wiedzy oraz umiejętności.
Dodatkowo:
• środki naturalne mające za cel przybliżanie poznawanej rzeczywistości: przyrodniczej, kulturowej, technicznej, jak np. modele przedmiotów czy urządzeń;
• środki obrazowe, przedstawiające poznawaną rzeczywistość pośrednio, głównie za pomocą obrazu jak np. fotografie, plansze, obrazki, rysunki czy filmy, nagrania CD, karty pracy stworzone indywidualnie do potrzeb i możliwości dziecka, zbiór tekstów zebranych do potrzeb dziecka, programy komputerowe, klocki, puzzle proste i sylabowe, loteryjki obrazkowo-sylabowe i obrazkowo-wyrazowe, układanki, korale, klocki, liczmany, figury geometryczne, pacynki, gry plansze, programy multimedialne, zbiór piosenek , farby, kredki, plastelina, bibuła, kartony, wstążki itp. Inne przedmioty do tworzenia prostych prac plastycznych przystosowane do możliwości dziecka jak i jego preferencji
Na zajęciach Przedszkolnego Zespołu Edukacyjno-Terapeutycznego stosuje się następujące metody pracy z wychowankami:
• metoda Ruchu Rozwijającego Weroniki Sherborn
• metoda Dobrego Startu Marty Bogdanowicz
• metoda Marii Montessori
• metoda ruchowej ekspresji twórczej Rudolfa Labana
• metoda komunikacji alternatywnej
• metoda Felicii Affolter
• metody wspierające rozwój emocjonalny i społeczny oparte na współpracy z rodzicami
• metody pracy oparte na wizualizacji i bajkoterapii
• metoda praktycznego działania
• metoda pedagogiki zabawy
• stymulacja polisensoryczna
• Program Aktywności Ruchowej Knillów
• gry dydaktyczne, układanki, dobieranki, loteryjki
• terapia Snoezelen
• zabawy paluszkowe
• metoda aktywnego słuchania muzyki wg Batii Straus
• muzykoterapia
• metoda oparta na tańcach integracyjnych (wg Klanza)
• techniki relaksacyjne wg Jacobsona
• metoda malowania dziesięcioma palcami
Szczegółowe informacje na temat metod i terapii >>>
ZESPOŁY TERAPEUTYCZNO-EDUKACYJNE
Edukacja uczniów z niepełnosprawnością intelektualną w stopniu umiarkowanym i znacznym z niepełnosprawnościami sprzężonymi to
nabywanie wiadomości i umiejętności na poszczególnych etapach edukacyjnych w zakresie czytania, pisania, elementarnych pojęć
matematycznych oraz podstawowej wiedzy z zakresu środowiska społeczno-przyrodniczego.
Wielospecjalistyczną ocenę poziomu funkcjonowania ucznia przeprowadza się w oparciu o obserwacje, wywiady z rodzicami, wskazania i
zalecenia z orzeczeń Poradni Psychologiczno-Pedagogicznej, opinie lekarskie i inne ważne dokumenty, charakteryzujące funkcjonowanie ucznia.
Praca w 6 – 8 osobowych oddziałach daje możliwość indywidualnego podejścia do każdego ucznia i dostosowania wymagań i oczekiwań do jego
potrzeb i możliwości.
W zespołach edukacyjno – terapeutycznych realizowane są:
• zajęcia edukacyjne z zakresu : funkcjonowania osobistego i społecznego, zajęć rozwijających komunikację, zajęć rozwijających kreatywność oraz wychowania fizycznego;
• oraz rewalidacja i zajęcia kompensacyjno- wyrównawcze.
Celem wszystkich oddziaływań jest wyposażenie ucznia (w ramach posiadanych przez niego realnych możliwości) w takie umiejętności i wiadomości aby:
• mógł porozumiewać się z otoczeniem w jak najpełniejszy dla siebie sposób, werbalnie lub pozawerbalnie;
• zdobył maksymalną niezależność życiową w zakresie zaspokajania podstawowych potrzeb życiowych;
• był zaradny w życiu codziennym adekwatnie do własnego, indywidualnego poziomu sprawności i umiejętności oraz posiadł poczucie sprawczości;
• mógł uczestniczyć w różnych formach życia społecznego, znając i przestrzegając ogólnie przyjęte normy, zachowując przy tym prawo do swojej inności.
Terapeuci i wychowawcy wkładają dużo siły i serca w organizowanie imprez takich jak: Andrzejki, Jasełka, Bal Karnawałowy, Dzień Dziecka i inne, w trakcie których tańczymy, śpiewamy, super się bawimy. Wszystkie uroczystości wspólnie obchodzone w ośrodku wzmacniają więzi pomiędzy wychowankami, rodzicami i wychowawcami . Nasze wycieczki kształcą i uczą prawidłowego zachowania się w miejscach użyteczności publicznej. Zajęcia grupowe są dla uczniów bardzo cenne, dzięki uczestniczeniu w nich nabywają umiejętność współpracy z rówieśnikami.
Wychowawcy szczególnie skupiają się na komunikacji alternatywnej, aby uczniowie niemówiący mogli się skutecznie porozumiewać z otoczeniem.
Stosowane są różne metody, gesty oraz symbole obrazkowe, aby skutecznie porozumiewać się w ośrodku i w domu.
W pracy edukacyjno-rewalidacyjnej wykorzystywane są następujące metody:
• Metoda Marii Montessori
• Metoda alternatywnej komunikacji
• Ruch Rozwijający w. Sherbourne
• Metoda Dobrego Startu
• Metoda niedyrektywnej zabawy
• Elementy metody krakowskiej
• Techniki plastyczne
• Techniki relaksacyjne
• Inne metody oparte na słowie, obserwacji i praktycznym działaniu
• Dogoterapia
Szczegółowe informacje na temat metod i terapii >>>
GRUPY REWALIDACYJNO – WYCHOWAWCZE
Grupy rewalidacyjno – wychowawcze przeznaczone są dla wychowanków w wieku od3 r. ż. do 25 r. ż. z niepełnosprawnością intelektualną w
stopniu głębokim.
Celem zajęć jest wspomaganie rozwoju psychoruchowego wychowanków oraz dążenie do osiągnięcia jak największej samodzielności w
codziennym funkcjonowaniu, a także rozwijanie zainteresowania otoczeniem.
Praca z każdym uczestnikiem opiera się na Indywidualnym Programie Rewalidacyjno – Wychowawczym, przygotowanym przez zespół w skład,
którego wchodzą:
- oligofrenopedagog
- psycholog
- logopeda
- terapeuta SI
- tyflopedagog
- surdopedagog
- fizjoterapeuta
Metoda Knilla oparta jest na Programach Aktywności – Świadomość Ciała, Kontakt i Komunikacja opracowanych przez Mariannę i Christophera Knillów. Program aktywności to trening zaznajamiający dziecko z własnym schematem ciała, rozwijający kontakt społeczny, ruch, świadomość ciała oraz jego możliwości sprawcze (umiejętność kontroli ruchów), różne formy zabawy z partnerem.
Dzięki Programom Aktywności dzieci lepiej rozumieją relacje pomiędzy sobą i swoim ciałem, a to może uczynić je zdolnymi do odkrywania znaczących powiązań z otoczeniem i wejścia w relacje z innymi ludźmi oraz do manipulowania przedmiotami w sposób celowy i poznawczy, a nie schematyczny i stereotypowy.
• PORANNY KRĄG
Jest to metoda określana jako wielozmysłowa, ponieważ oddziaływuje na wszystkie zmysły: wzrok, słuch, węch, dotyk i smak. Proponowane w niej oddziaływania mają aktywizować zmysły w sposób odmienny dla każdej pory roku., aby podkreślić zmiany zachodzące w przyrodzie. Dla każdej pory roku przypisany jest kolor, smak, zapach, obraz.
• NEUROKINEZJILOGICZNA TERAPIA TAKTYLNA WG S. MASGUTOWEJ
Neurokinezjologiczna Terapia Taktylna jest rodzajem masażu, który pobudza oraz przygotowuje receptory skóry do prawidłowego odbioru bodźców sensoryczno – motorycznych pochodzących z otoczenia. Zwiększa świadomość ciała i reguluje zaburzenia skóry w odbiorze wrażeń dotykowych, optymalizuje pracę czucia dotykowego. Reguluje reakcje mózgu na informacje pochodzące ze skóry i mięśni.
• NIEDYREKTYWNA TERAPIA ZABAWOWA
Jest to terapia podczas której zadaniem terapeuty jest obserwacja czynności wykonywanych przez wychowanka i podążanie za podopiecznym.
W terapii tej tworzy się atmosferę swobody. Terapeuta nie krępuje spontanicznej aktywności wychowanka, pozostawia mu swobodę wyboru zabaw, wykorzystując ją w realizacji założonych celów terapii.
To podopieczny kieruje zabawą samodzielną, nad którą czuwa terapeuta.
• MUZYKOTERAPIA
Muzyka jest jednym z najstarszych sposobów uzewnętrzniania ludzkich przeżyć i emocji. Stwarza możliwość oddziaływania nie tylko na wybrane sfery funkcjonowania, ale i na człowieka jako jedność ciała, umysłu i ducha.
Muzyka uwrażliwia na odbiór bodźców z otoczenia, wpływa na rozwój świadomości własnego ciała, koncentrację uwagi, pamięć, wyobraźnię. Pobudza ciało w zakresie ruchów dowolnych. Kształtuje rozwój gracji ruchów, poczucie sprawstwa, umiejętność współdziałania w grupie.
• DOGOTERAPIA
To jedna z animaloterapii – terapii z udziałem zwierząt. Zajęcia z udziałem zwierząt skierowane są zazwyczaj do osób niepełnosprawnych, ponieważ to właśnie dla nich zwierzęta są wyjątkowo interesujące, zagadkowe i ciekawe. Wyzwalają w nich motywację do podejmowania aktywności, których na co dzień często unikają z powodu ograniczeń wynikających z niepełnosprawności. Usprawniają sferę intelektualną i poznawczą oraz stymulują rozwój zmysłów.
• SALA DOŚWIADCZANIA ŚWIATA
Celem stosowania Sal Doświadczania Świata w procesie rewalidacji osób niepełnosprawnych jest pobudzanie zmysłów.
Odziaływanie na nie przy pomocy odpowiednio dobranych bodźców wyzwala aktywność własną osób poddanych terapii oraz ułatwia kontakt z opiekunem. Wychowankowi daje się możliwość odprężenia oraz stwarza się poczucie bezpieczeństwa. Wpływa to pozytywnie na zmniejszenie częstotliwości występowania różnego typu nieakceptowanych społecznie zachowań.
• ZAJĘCIA TYFLOPEDAGOGICZNE
Zajęcia tyflopedagogiczne mają na celu przede wszystkim stymulowanie widzenia, pobudzanie/zachęcanie do patrzenia, rozwijanie u dzieci podstawowych funkcji wzrokowych związanych z kontrolowaniem ruchów gałek ocznych, t.j. fiksacja, śledzenie, wodzenie, przenoszenie spojrzenia, lokalizowanie.
W czasie zajęć dostarcza się dziecku wielu różnych bodźców wzrokowych.
Ponadto na zajęciach tyflopedagogicznych dąży się do rozwoju koordynacji wzrokowo – ruchowej, usprawniania pamięci wzrokowej, osiągania wyższych sprawności wzrokowych.
Zajęcia obejmują także podstawy rozwijania orientacji przestrzennej oraz orientacji w schemacie własnego ciała, szczególnie ważne u dzieci całkowicie niewidomych. Dąży się również do usprawniania funkcji pozostałych zmysłów: słuchu, dotyku, węchu, smaku.
Zajęcia prowadzone są zgodnie indywidualnymi możliwościami i potrzebami dzieci.
KLASA PRZYSPOSABIAJĄCA DO PRACY
Klasa przysposabiająca do pacy przygotowuje młodzież do pełnienia różnych ról społecznych oraz autonomicznego i aktywnego życia
dorosłego.
Kształcenie dostosowane jest do potrzeb edukacyjnych i możliwości psychofizycznych uczniów. Nauka trwa 3 lata z możliwością przedłużenia
etapu edukacyjnego o 1 rok.
Nauka opiera się na opracowanych indywidualnie dla każdego ucznia programach edukacyjno-terapeutycznych, popartych wieloaspektową
oceną poziomu ich funkcjonowania. Ocena poziomu funkcjonowania ucznia dokonywana jest dwukrotnie w ciągu roku szkolnego, a ocenianie
postępów w nauce ma charakter opisowy.
Przysposobienie do pracy ma na celu przygotowanie ucznia do aktywności przez pracę, czyli nabycie praktycznych umiejętności niezbędnych do
podejmowania pracy w różnych dziedzinach oraz poprawnego funkcjonowania w życiu społecznym i zawodowym. W ramach tego przedmiotu
uczniowie są przygotowywani do nabycia umiejętności praktycznych i wykonywania czynności pracy wynikających z rożnych dziedzin:
• Gospodarstwo domowe – obejmuje szeroki zakres prac opartych na prowadzeniu gospodarstwa domowego, tj. sprzątanie, prasowanie, pranie oraz sporządzanie i wydawanie posiłków.
• Prace ogrodnicze – w ramach tych zajęć uczniowie, pod opieką nauczyciela, dbają o tereny wokół Ośrodka., sadzą kwiaty, zioła. W zimie przygotowują sadzonki i dbają o rośliny w pomieszczeniach Ośrodka. Uczą się też sztuki układania dekoracji z roślin. Angażują się w przygotowanie kiermaszu wielkanocnego i bożonarodzeniowego.
• Prace biurowe – to nauka obsługi urządzeń biurowych typu: kserokopiarka, bindownica, laminator itp. oraz wykonywanie usług w tym zakresie.
• Prace stolarskie – uczniowie zdobywają umiejętności pracy z drewnem- szlifowanie, lakierowanie, barwienie, odnawianie starych drewnianych zabawek i pomocy.
• Rękodzielnictwo – wytwarzanie drobnych przedmiotów dekoracyjnych i pamiątkarskich z zastosowaniem różnych technik (decoupage, malowanie na szkle, wyrób ozdób i biżuterii, origami) oraz materiałów (drewno, glina, sznurek, modelina, tektura, koraliki, szkło, nici, wełna, bibuła, papier kolorowy itp.).
Nauczyciel przedmiotu przysposobienia do pracy z wielkim zaangażowaniem poszukuje ciekawych form pracy z uczniem niepełnosprawnym. Stara się, aby zajęcia były atrakcyjne, a jednocześnie stwarzały możliwości rozwoju. W celu zwiększenia atrakcyjności procesu edukacyjnego i pogłębienia umiejętności społecznych uczniów organizowane są różnorodne wycieczki dydaktyczne, wystawy.